Trao đổi với Thanh Niên, nhà nghiên cứu Đặng Vũ Tuấn Sơn, Chủ tịch Hội Thiên văn và Vũ trụ học Việt Nam (VACA) cho biết đây hoàn toàn là vấn đề đơn giản của số học và quy ước trong dương lịch.

 

Mọi người đều biết rằng mỗi tuần có 7 ngày và mỗi năm có 365 ngày (hoặc 366 đối với năm nhuận/có ngày 29/2). 365 chia 7 dư 1 còn 366 chia 7 dư 2. Do đó, nếu bạn so sánh một ngày bất kỳ trong 2 năm liên tiếp, nếu hoàn toàn không có ngày nhuận (29/2) nằm giữa khoảng đó, thì ngày của năm sau sẽ tiến thêm một bước theo thứ tự ngày trong tuần. Chẳng hạn, ngày 1/1/2024 là thứ hai, có nghĩa là 1/1/2023 là chủ nhật, còn của 2022 là thứ bảy, hoàn toàn không cần mở cuốn lịch ra để biết điều đó.

 

Như vậy, nếu cứ tiến tới tiếp thì sau 7 năm, ngày 1/1 sẽ lại rơi vào điểm cũ trong tuần so với năm được lấy làm mốc. Tuy nhiên, vì có sự can dự của năm nhuận (tạm coi là 4 năm một lần, vì tới tận năm 2100 mới có một năm chia hết cho 4 nhưng không nhuận), nên trên thực tế chu kỳ đó là 5 hoặc 6 năm (tùy vào việc có 1 hay 2 ngày nhuận chen vào giữa).

 

"Trường hợp mà nhiều người đang nhắc tới ở đây là năm 1996 và 2024. Ngày 1/1 của 2 năm này cách nhau 10.227 ngày. Con số này chia hết cho 7 nên chúng trùng nhau theo thứ tự trong tuần. Mặt khác, cả hai năm 1996 và 2024 đều là năm nhuận, nên toàn bộ những ngày còn lại trong năm cũng vậy. Để có một năm nhuận tiếp theo mà toàn bộ thứ tự các ngày trong tuần giống hệt năm 2024 này thì cần đợi tới năm 2052, tức 28 năm sau", ông Sơn lý giải.

 

Đối với các năm không nhuận, thì trong thế kỷ này đã có 3 năm là 2001, 2007 và 2018 cũng có ngày 1/1 bắt đầu vào thứ hai và toàn bộ những ngày còn lại của 3 năm đó đều giống nhau. Riêng khoảng giữa 2007 và 2018 không có là vì năm 2012 là tới mốc 5 năm từ 2007 và ngày 1/1 đã tiến tới chủ nhật, nhưng chính năm đó là năm nhuận nên 1/1 của 2013 lại là thứ ba.

 

Bạn cũng thấy rằng do sự khác biệt giữa nhuận và không nhuận nên các năm 2001, 2007 và 2018 không thể "hoàn toàn giống" năm 1996 và 2024. Sự khác biệt phát sinh khi đi qua ngày nhuận.

 

Ví dụ cụ thể ngày 28/2/2018 là thứ tư và ngày đó của 2024 cũng vậy. Nhưng 2018 không phải năm nhuận, nên sau đó là ngày 1/3 và nó là ngày thứ năm, trong khi đó 2024 là năm nhuận nên phải tới thứ sáu của tuần đó mới là 1/3.

 

"Nói chung đây hoàn toàn là sự ngẫu nhiên do quy ước về lịch của con người, không phải sự trùng hợp kỳ lạ nào. Bên cạnh đó, các năm dương lịch và âm lịch cũng có những sự trùng hợp thú vị mà mọi người có thể tham khảo thêm", ông Sơn bày tỏ.