Đó là chia sẻ của diễn viên Anh Benedict Cumberbatch, từng được đề cử giải Oscar, người dẫn chuyện cho phim Walk With Me (Bước chân an lạc). 

 

Bộ phim tài liệu Walk With Me xoay quanh những lời giảng của thiền sư Thích Nhất Hạnh và đời sống tu hành của thiền sư cùng tăng đoàn ở Làng Mai (Pháp), do hai nhà làm phim Max Pugh và Marc J. Francis thực hiện. 

 

Phim đã được công chiếu lần đầu tiên tại Liên hoan phim South by Southwest ở Texas (Mỹ) vào ngày 15/3/2017, sau đó chu du đến nhiều nước Âu Mỹ, châu Á, trong đó có Việt Nam, từ tháng 8/2017 đến nay và nhận được rất nhiều lời khen ngợi từ giới làm phim và phê bình điện ảnh của Hollywood.

 

Không có kịch bản mặc định như thông thường, Walk With Me như một tuyệt phẩm ngẫu hứng tùy duyên đã dẫn dắt người xem có dịp hạnh ngộ với thế giới tu hành của vị chân sư nổi tiếng Thích Nhất Hạnh, đồng thời khắc họa khá rõ nét cuộc đời của một cộng đồng thiền sinh đã quyết tâm từ bỏ của cải vật chất đời thường, cùng hướng tâm về một đời sống tâm linh, cùng thực hành pháp chánh niệm của Phật giáo. 

 

Bộ phim đã được những người làm phim dốc tâm thực hiện trong hơn 3 năm, là một hành trình thiền định để mọi người cùng nhau trải qua các cảm nhận sâu sắc về sự hiện hữu, không phải cho bản thân mình mà cho những người mình yêu thương. 

 

Max Pugh - đạo diễn của Walk With Me kể: “Cách đây mười năm em trai tôi đã từ bỏ nhà cửa, tiền bạc để đến sống đời thiền sinh ở thiền viện của thiền sư Thích Nhất Hạnh. Quyết định này không bất ngờ với tôi vì trước đó em tôi đã nghiên cứu về Phật giáo, trước khi cậu ấy tốt nghiệp đại học. Khi một thầy tu lớn tuổi trong cộng đồng của em trai tôi gặp, đề xuất, về việc ghi hình khóa giảng dạy của thiền sư Nhất Hạnh ở Mỹ và Canada hồi năm 2011, tôi mới bắt đầu chính thức có cơ hội trải nghiệm đời sống của một thiền sư. Tôi cùng người bạn cũ của mình là đạo diễn Marc J. Francis quyết tâm thực hiện bộ phim tài liệu Walk With Me. 

 

Trải nghiệm được đồng hành trong đời sống với các thiền sư của Làng Mai đã thay đổi cuộc đời tôi theo nhiều cách. Thực hành lắng nghe chuyên sâu, chia sẻ chuyên sâu và sống kề cận các thiền sư Làng Mai đã khuyến khích tôi đào sâu và làm việc chăm chỉ hơn, để tìm ra cách thể hiện con đường tu tập của họ trên phim một cách tốt nhất và chân thực nhất có thể. Chúng tôi đầu tư nhiều thời gian trong quá trình làm phim để được trải nghiệm đầy đủ, đồng thời xem đấy là cơ hội phát triển một ngôn ngữ điện ảnh khi kể chuyện về Chánh niệm. Chúng tôi luôn tập trung vào cách tiếp cận trải nghiệm để từ đó tạo ra một trải nghiệm nội tâm và đa chiều, đẩy khán giả vào sâu trong thế giới nội tâm tĩnh lặng của hiện tại - một cảm giác khó có trong đời thực bộn bề lo toan của con người đương đại”.

 

Đồng đạo diễn Marc J. Francis cho biết: “Trước khi bắt đầu phim này, tôi biết rất ít về thiền sư Thích Nhất Hạnh, dù rằng tôi đã luôn tò mò về Thiền. Tôi cũng vừa được làm cha và tôi bắt đầu khát khao nhận thức về mọi sự hiện hữu xung quanh cuộc sống của mình, không phải cho chính tôi mà cho những người tôi yêu thương, đặc biệt là con tôi. 

 

Ngay khi gặp thiền sư Thích Nhất Hạnh lần đầu tiên, tôi đã thực sự ấn tượng bởi cảm giác hiện hữu ấy, và nhất là với cái cách mà thiền sư thực hành Chánh niệm. Cuộc gặp gỡ đó truyền cảm hứng cho tôi tìm ra cách làm bộ phim Walk With Me để ghi lại trải nghiệm hiện hữu bằng ngôn ngữ điện ảnh trong một bộ phim tài liệu. 

 

Thông thường chúng tôi sẽ sử dụng một vài nhân vật với việc dẫn chuyện rõ ràng, như phỏng vấn trực tiếp nhân vật chính, nhưng chúng tôi không tiếp cận được theo cách thức này khi làm phim Walk With Me, vì thiền sư Thích Nhất Hạnh không muốn tách biệt trong cộng đồng tu với tăng ni Làng Mai hoặc được thần tượng hóa. Do đó, chúng tôi phải tìm cách tiếp cận thế nào nào đó để làm cho toàn thể cộng đồng tu nơi này đều là nhân vật chính của phim. 

 

Tôi trải qua nhiều tuần trong các thiền viện ở Pháp và Mỹ mà không hề có máy quay, để thực hành Chánh niệm và học cách sống cùng cách nhìn nhận của họ. Cuối cùng chúng tôi cũng được chính thức giới thiệu máy quay của mình với một sự tin tưởng và cởi mở, cho phép chúng tôi ghi lại ở cấp độ riêng tư mà chúng tôi tìm kiếm. 

 

Quá trình làm phim tự thân nó cũng là hành trình thực hành Chánh niệm. Chúng tôi không thể nào biết được điều gì xảy ra ngày hôm đó. Có ngày chúng tôi chẳng quay được gì cả và có những ngày chúng tôi phải xoay xở để ghi lại đại cảnh. Quan trọng nhất là chúng tôi muốn tìm ra một ngôn ngữ điện ảnh có thể chuyển hóa khán giả theo trải nghiệm ở thiền viện, nên nó giống như một quá trình thiền định. Chúng tôi sử dụng phong cách quay cận các thiền sư đồng thời cũng kết hợp với góc rộng để ghi lại cảnh thiên nhiên mà các thiền sư sinh sống. 

 

Ở phần hậu kỳ, chúng tôi khuếch đại âm thanh thiên nhiên để kéo khán giả vào trung tâm khung cảnh nhiều nhất có thể, và sử dụng âm nhạc rất hạn chế - chỉ khi chúng tôi cảm thấy cần thiết có âm nhạc lồng ghép vào chất liệu của cảnh quay tự nhiên đó. Cuối cùng, để mang đến chút “neo” trong tâm trí khán giả hoặc hướng dẫn sơ khởi về cách tiếp cận bộ phim, chúng tôi đã chọn những trích đoạn trong cuốn sách Nẻo về của ý (Fragrant Palm Leaves) của thiền sư Thích Nhất Hạnh, và để cho diễn viên phim Doctor Strange - Benedict Cumberbatch đọc lời dẫn. Đoạn  này ghi lại những khoảnh khắc minh triết nhất trong những năm đầu hành đạo ở ngoài Việt Nam của thiền sư Thích Nhất Hạnh, mô tả chi tiết về cảm giác kỳ diệu thông qua việc được sống chân thật với bản thân mình và cam kết với con đường mình đã chọn”.

 

Sau khi công chiếu, Walk With Me đã nhận được nhiều lời khen. Nhà phê bình phim nữ Jeannette Catsoulis của Telegraph mô tả phim như một ốc đảo để khán giả nghỉ ngơi khi quá mệt mỏi với những sự việc hiện tại; khen ngợi cách tiếp cận của hai đạo diễn trong việc khắc họa nhịp sống chậm rãi ở Làng Mai cùng những lời giảng của thầy Thích Nhất Hạnh. Phóng viên Nick Allen của trang Roger Ebert nói Walk With Me là bộ phim đậm chất thiền, tận dụng bầu không khí tạo ra từ các hình ảnh tĩnh của các nhà sư đang im lặng, kết hợp với phần thiết kế âm thanh xung quanh. Còn Alejandro Iñárritu - nhà làm phim hai lần đoạt giải Oscar Đạo diễn xuất sắc đánh giá: "Phim thinh lặng và trong trẻo, có những hình ảnh và âm thanh truyền tải súc tích. Tôi thích cách nhà làm phim ghi nhận và truyền tải trạng thái giác ngộ mà đôi khi không thể giải thích được. Nó gợi ra thứ thanh âm tĩnh lặng mà ngày nay con người hay xem thường, nhưng thật ngược đời là điều đó rất cần thiết trong thời đại của sự sợ hãi và ngu muội này".