Theo bác sĩ Trần Thị Phương Thảo, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM - Cơ sở 3, hệ thống mũi xoang của chúng ta được thiết kế để thực hiện chức năng làm ấm và ẩm không khí trước khi chúng đến phổi. Điều này giúp cho phổi và cổ họng không bị kích thích bởi không khí lạnh hơn nhiệt độ cơ thể.

 

Ví dụ nhiệt độ dưới 0 độ C, sau khi qua mũi, không khí thường khoảng 26 đến 30 độ C. Độ ẩm sau khi đi qua mũi khoảng 100%, bất kể không khí chúng ta đang hít thở có lạnh đến mức nào.

 

Để thực hiện chức năng này, khi trời lạnh, không khí khô sẽ kích thích các dây thần kinh bên trong mũi làm tăng lưu lượng máu đến mũi, làm giãn nở các mạch máu để làm ấm không khí đi qua chúng. Đồng thời nó kích hoạt các tuyến nhầy để sản xuất nhiều chất tiết hơn để cung cấp độ ẩm làm ẩm không khí đi qua. Các tế bào của hệ thống miễn dịch (gọi là tế bào mast) trong mũi kích hoạt sản xuất nhiều chất lỏng hơn trong mũi để làm không khí ẩm hơn. Ước tính chúng ta có thể mất tới 300-400 ml chất lỏng mỗi ngày qua mũi khi nó thực hiện chức năng này.

 

Đây là một phản ứng sinh lý tốt của cơ thể để đáp ứng sự thay đổi của môi trường. Nhưng khi cơ chế bù trừ hoạt động quá mức, lượng nước vượt quá mức cần thiết để làm ẩm không khí lạnh và khô sẽ dẫn đến chảy nước mũi.

 

Những người bị hen suyễn, chàm, dị ứng, người nhạy cảm với các chất kích thích từ môi trường và sự thay đổi nhiệt độ, tế bào mast thường nhạy cảm hơn, các thay đổi giãn nở mạch máu sẽ phản ứng mạnh hơn. Vì vậy, ngoài chảy nước mũi, không khí lạnh có thể làm nghẹt mũi và hắt hơi.

 

Để ngăn ngừa tình trạng chảy nước mũi khi trời lạnh, bác sĩ Thảo khuyến cáo giữ ấm mũi miệng bằng khăn khi ra ngoài trời. Thở ra qua chiếc khăn sẽ làm ấm, cung cấp hơi ẩm cho không khí giữa mặt và khăn, giúp hạn chế tác động của khí lạnh khô lên mũi.

 

Nên chạy máy tạo độ ẩm khi ở trong nhà. Dùng nước muối sinh lý xịt mũi nhằm giữ ẩm cho đường mũi và giúp mũi không tiết quá nhiều chất nhầy.

 

Có thể dùng thuốc xịt mũi như Dristan hoặc dạng uống như Sudafed (hoặc bất cứ thứ gì có "pseudoephedrine" được liệt kê trong thành phần). Tuy nhiên nchúng không được khuyến khích sử dụng thường xuyên vì làm ngăn chặn sự tích tụ chất nhầy trong một thời gian ngắn và đôi khi có thể gây chảy nước mũi nhiều hơn sau khi thuốc xịt mũi hết tác dụng.

 

Ngoài ra, có thể sử dụng các loại thảo dược vị cay, tính ấm, có tinh dầu như tía tô, gừng, bạc hà, bạch chỉ, tân di, quế... Các bài tập xoa mũi, bấm huyệt, châm cứu giúp khí huyết lưu thông vùng mũi, tập cho cơ thể thích nghi với sự thay đổi nhiệt độ đột ngột, luyện tập thể dục, dưỡng sinh nâng cao sức đề kháng cũng sẽ góp phần làm giảm tình trạng chảy nước mũi, hắt xì khi gặp lạnh.

 

Nếu liên tục chảy nước mũi hoặc nước mũi đặc và có màu, rất có thể bạn đang mắc bệnh về đường hô hấp như viêm mũi dị ứng hoặc viêm xoang, viêm mũi họng cấp... Khi đó, cần đến gặp bác sĩ để khám và điều trị thích hợp.