Đã thành thông lệ, giải thưởng thường niên của Hội điện ảnh VN - giải Cánh diều, giới làm phim hay đùa là Oscar VN vì hình thức tương tự - cứ đến tháng 3 là chấm và trao giải. Năm nay, cuộc đua Cánh diều ở thể loại quan trọng nhất có vẻ rất “khốc liệt” bởi sự đa dạng về đề tài, về hạng mục phim và cả về... xuất thân đạo diễn.

“Thầy” có già cho “con hát” trẻ?

Với 17 phim truyện điện ảnh, khán giả hâm mộ phim Việt có thể thấy các phim thương mại “ngồi chung chiếu” với phim nhà nước, phim “vô địch thiên hạ” doanh thu đứng cùng phim “chẳng bán được vé nào” cùng những phim được người xem xếp vào hàng “thảm họa”. Và những cái tên đạo diễn Việt kiều như Victor Vũ, Charlie Nguyễn, Cường Ngô, Lưu Huỳnh đã trở thành những đối thủ đáng gờm của đại diện các đạo diễn “phim nhà nước” như Nguyễn Thanh Vân, Bùi Tuấn Dũng, Nguyễn Ðức Việt, Nguyễn Hữu Phần...

Trong số đó, cái tên Victor Vũ được đặc biệt chú ý vì ở giải Cánh diều 2013, với hai phim dự thi là Thiên mệnh anh hùng và Scandal - Bí mật thảm đỏ, Victor Vũ đã giành đến... tám giải Cánh diều cho cả phim lẫn giải cá nhân.

Năm nay Victor Vũ có đến hai phim dự thi, trong đó Quả tim máu từng dẫn đầu doanh thu phòng vé phim Việt (85 tỉ đồng) cho đến khi bị Ðể Mai tính 2 với 100 tỉ đồng soán ngôi.

Một gương mặt khác cũng “nặng ký” không kém là Nguyễn Quang Huy với Chàng trai năm ấy bởi Thần tượng của anh năm 2014 đã giành đến sáu giải Cánh diều - con số kỷ lục của giải này từ trước đến nay.

Theo bà Nguyễn Thị Hồng Ngát - phó chủ tịch thường trực Hội Ðiện ảnh, phim Ðập cánh giữa không trung và Trúng số là hai phim có đăng ký dự thi nhưng trễ hạn hơn 10 ngày nên không được chấp nhận, còn phim Cha và con và... của Phan Ðăng Di do khi đó đạo diễn đang đi Berlin nên hội cũng chưa tiện mời!

Tiêu chí chấm giải Cánh diều năm nay, như mọi khi, khá chung chung và mang tính định hướng khi cho rằng sẽ đề cao tác phẩm điện ảnh phim truyền hình có dấu ấn sáng tạo trong nghệ thuật thể hiện, mang đậm bản sắc dân tộc, giàu giá trị nhân văn và đạt hiệu quả xã hội tích cực. Thế nên nỗi lo công bằng lại phải đợi chờ ở những người được trao trách nhiệm cầm cân nảy mực.

Danh sách ban giám khảo phim truyện điện ảnh năm nay (cùng sáu hạng mục khác được công bố) hóa ra đúng là khá... cứng tuổi. Ðó là tiến sĩ Trần Luân Kim, NSND Trà Giang, NSND Ðào Bá Sơn, nhà văn Chu Lai, NSND Nguyễn Hữu Tuấn, NSƯT Vũ Xuân Hưng, đạo diễn Nguyễn Vinh Sơn, họa sĩ Lã Quý Tùng, nhạc sĩ Bảo Chấn, kỹ sư âm thanh Nguyễn Thọ Hà và nhà báo Cát Vũ.

Tuy nhiên, đạo diễn Nguyễn Vinh Sơn rất chân thành khi “trấn an” mọi người bởi ông cho rằng chưa chắc người già đã không có cái nhìn chấp nhận sự “trẻ” và chưa chắc người trẻ đã trẻ hơn người già!

Nỗi lo kinh phí

Đến cuối buổi họp báo, không khí thật sự nóng lên bởi đại diện Hội Điện ảnh là nhà biên kịch Nguyễn Thị Hồng Ngát cùng diễn viên điện ảnh Quyền Linh chia sẻ giải Cánh diều năm nào cũng vướng nỗi lo kinh phí.

Việc đi xin tài trợ đã gặp rất nhiều khó khăn nên lễ trao giải năm nay được tổ chức ở một trung tâm hội nghị tiệc cưới tận... quận 4 của TP.HCM cũng không phải là điều đáng ngạc nhiên.

Quyền Linh cũng buồn bã nói thêm việc mời các nghệ sĩ đến tham dự, trao giải cho đẹp đội hình cũng rất vất vả vì nghệ sĩ chạy sô quá nhiều, miệng thì hứa nhưng thậm chí sát giờ trao giải vẫn nói là kẹt xe không đến kịp!

Đây đúng là chuyện cũ mà vẫn phải ngạc nhiên, bởi ai cũng biết tiền thân của giải Cánh diều là giải thưởng thường niên của Hội Điện ảnh, cũng giống như giải của Hội Nhà văn, Hội Mỹ thuật hay Hội Sân khấu.

Vậy tại sao không để giải trở về ấm cúng giản dị như thuở ban đầu? Cứ rình rang hình thức làm gì khi đã có liên hoan phim quốc gia với giải Bông sen hoành tráng, để mỗi năm nỗi đau buồn kinh phí lại được nói đi nói lại khi Cánh diều đến hẹn lại lên!

VTV9 tường thuật lễ trao giải

Giải Cánh diều năm nay có 137 phim dự giải và 3 công trình nghiên cứu lý luận phê bình. Trong số 137 phim có 17 phim truyện điện ảnh gồm: Sống cùng lịch sử (đạo diễn Nguyễn Thanh Vân), Thầu Chín ở Xiêm (Bùi Tuấn Dũng), Những đứa con của làng (Nguyễn Ðức Việt), Mộ gió (Nguyễn Hữu Phần), Bước khẽ đến hạnh phúc (Lưu Trọng Ninh), Chàng trai năm ấy (Nguyễn Quang Huy), Mất xác (Ðỗ Thành An), Lạc giới (Phi Tiến Sơn), Hương ga (Cường Ngô), Quả tim máu, Scandal 2: Hào quang trở lại (Victor Vũ), Ðể Mai tính 2 (Charlie Nguyễn), Ðoạt hồn (Hàm Trần), Hiệp sĩ mù (Lưu Huỳnh), Tốc độ và đường cong (Phan Minh Mẫn), Năm sau con lại về (Trần Ngọc Giàu) và Bí mật lại bị mất (Nhật Cường - Lý Hải).

Ngoài ra, ở hạng mục phim truyền hình còn có 18 phim dài tập với 563 tập phim, 7 phim một tập. Các hạng mục khác gồm 14 phim hoạt hình, 4 phim tài liệu điện ảnh, 48 phim tài liệu truyền hình, 7 phim khoa học, 29 phim ngắn.

Lễ trao giải dự kiến diễn ra tối 12-3 tại TP.HCM, tường thuật trực tiếp trên VTV9.