Không phải lúc nào ông trời cũng phú cho người ca sĩ một giọng hát hơn người để họ thực hiện thiên chức. Một phần trong số đó là những kẻ “nhân định thắng thiên”, điều này đúng với trường hợp của hai nữ ca sĩ tên Hà: Trần Thu Hà và Hồ Ngọc Hà.

Hà Trần, ái nữ của NSND Trần Hiếu, với giọng hát thuở nguyên sơ mỏng, yếu, thiếu cá tính, khó định hình và hay hát phô. Không có chất giọng bẩm sinh xuất sắc, Hà Trần bỏ hơn mười năm khổ luyện thanh nhạc theo trường phái nhạc cổ điển. Sự khổ luyện giúp Hà sở hữu kỹ thuật thượng thừa, phát huy tận cùng giọng hát của cô.

Màn live gần đây trong Lễ hội âm nhạc quốc tế Gió mùa (Monsoon Music Festival 2014) do NS Quốc Trung cầm trịch cho thấy diva này có thể kéo một nốt E5 dài 6 giây vang rền trên sân khấu. Quả thật, với cú belting đầy uy lực như thế, chẳng ai có thể nghĩ đó là một Hà Trần giọng mỏng tang ngày xưa nữa.

Một ví dụ khác điển hình hơn là Hồ Ngọc Hà. Xuất thân từ làng người mẫu, Hà Hồ bỗng rẽ sang làm ca sĩ từ một lần rất tình cờ được thể hiện khả năng trong chương trình người đẹp hát. Đôi chân dài, ngoại hình sáng, âm sắc khàn đặc trưng định hình cô thành thương hiệu “người đẹp giọng lạ” trong mắt công chúng. Sự nghiệp của Hà ngày càng thăng tiến nhưng đi kèm lời dị nghị của thiên hạ về cái chất giọng thều thào của cô. Giọng Hà Hồ khi ấy rất yếu ớt, nốt cao mờ đục, thanh âm bị bí không thoát được. Đến năm 2009, nhiều tai nghe khó tính vẫn tỏ ra khó chịu vì Hà Hồ vừa hát, vừa thở hồng hộc trong đêm Asia Song Festival ở xứ người. Trong hơn hai năm đổ lại đây, cô được mời ngồi ghế giám khảo hai cuộc thi ca hát là Giọng hát Việt và Nhân tố bí ẩn. 

Dư luận dấy lên câu hỏi: “Hát kém như Hà thì lấy gì mà dạy thí sinh?”. Hà nói ít, chỉ lẳng lặng làm. Cũng không biết cô hát tốt lên từ khi nào. Giọng Hà khỏe lên, dày thêm, vang hơn, trường lực cũng như kĩ thuật ngày một hoàn thiện, những nốt cao sáng hơn và kiểm soát ổn định đáng kể.

Để giải đáp thắc mắc của khán giả rằng cô lấy gì dạy Giang Hồng Ngọc, trong đêm chung kết cuộc thi Nhân tố bí ẩn, hai cô trò mời người xem thưởng thức màn song ca ăn ý ca khúc Chơi vơi hừng hực lửa từ giọng hát đến phong cách biểu diễn. Giọng trầm khàn ấy đã lên thẳng một nốt F5 tròn đầy về độ rung (full vibrato), vang lẫn cộng hưởng (full resonance) - một điều mà rất nhiều những giọng nữ trung-trầm khác chưa làm được.

Nói ít làm nhiều, Hà buộc dư luận phải nhìn lại mình bằng con mắt khác. Không chỉ giọng hát mà phong cách, hình ảnh, giải thưởng, gia tài âm nhạc… đều là kết quả của cả một quá trình làm nghệ thuật nghiêm túc, chuyên nghiệp, nỗ lực không ngừng nghỉ. Từ một giọng hát khiêm tốn để trở thành một nghệ sĩ thực thụ, Hà Hồ xứng đáng được đứng trên đỉnh của làng giải trí Việt và hưởng những thành quả của mình hôm nay.

Để thấy rằng, không chỉ riêng âm nhạc mà ở bất cứ lĩnh vực nào, sự nỗ lực vẫn là yếu tố quyết định. Hồ Quỳnh Hương có chất giọng đẹp, kỹ thuật ổn nhưng vẫn bỏ thêm 2 năm đèn sách để kỹ thuật hoàn thiện hơn. Mỹ Tâm nổi tiếng hát mộc nay cũng đã chú ý vận dụng kỹ thuật hơn. Những người có giọng tốt thiên bẩm đã sở hữu một xuất phát điểm hơn người nhưng chưa phải là tất cả.

Có người đi hát càng nhiều năm thì giọng càng xuống dốc, cũng có người sau ngần ấy thời gian đem so lại với thuở mới debut vẫn chẳng khá hơn. Giọng hát là thanh gươm báu của ca sĩ. Nếu không thường xuyên mài giũa, thanh gươm báu cũng sẽ thành cây sắt gỉ. Đó là điều tất yếu.