Bạch Long là nghệ sĩ kỳ cựu của cải lương tuồng cổ với hàng trăm vai diễn trong các vở tuồng. Anh cũng là thành viên gia tộc Minh Tơ nổi tiếng có 5 đời gắn bó với sân khấu.
Hơn 20 năm trước, anh là người sáng lập và điều hành đoàn cải lương Đồng ấu Bạch Long với mục đích đào tạo thế hệ kế thừa cho cải lương tuồng cổ. Ngoài công việc biểu diễn, anh còn là soạn giả, dàn dựng. Khi sàn diễn cải lương thu hẹp, anh chủ yếu diễn kịch trên sân khấu Idecaf. Trong những ngày đầu năm mới, Bạch Long thực hiện chương trình kỷ niệm 55 năm gắn bó với nghệ thuật Ăn cơm Tổ - Khổ vẫn cười. Điện ảnh Kịch trường có cuộc trò chuyện với anh trước giờ mở màn.
Vì sao anh chọn thực hiện chương trình riêng vào những ngày cận tết này?
-Đáng lẽ chương trình được dự kiến tổ chức vào dịp tháng 11, nhân ngày Nhà Giáo Việt Nam nhưng thời điểm ấy nhiều em không thu xếp được công việc nên phải dời sang ngày 7/1 này để mừng năm mới luôn.
Chọn tên chương trình Ăn cơm Tổ - Khổ vẫn cười, anh muốn gởi gắm điều gì đến khán giả?
-Cái khổ ở đây không phải là nghèo khổ mà là khổ luyện trau dồi nghề nghiệp, nghệ thuật không ngừng. Nghề hát vất vả lắm, phải khổ luyện thì mới thành công. Nhất là nghệ sĩ tuồng cổ phải học hát, học diễn và vũ đạo. Mà vũ đạo là cực nhất. Khi khán giả thấy nghệ sĩ biểu diễn động tác đi bằng đầu gối quá hay thì đâu biết rằng họ phải tập đến đổ máu. Còn làm nghệ sĩ ngôi sao thì đâu khổ vì nghệ sĩ lãnh lương có khi bằng cả tháng lương của người lao động. Bạch Long muốn nhắn gởi các em cháu thông điệp này.
Nghệ sĩ Bạch Long và nghệ sĩ Đình Toàn
Nhìn lại 55 theo nghề, đến giờ anh nghĩ gì, khổ hay sướng?
-Tôi thấy mình hạnh phúc vì còn được làm nghề. Còn khổ cực là mỗi người có một số phận. Ngày xưa tôi làm việc kiếm được rất tiền. Có thể mua hai ba căn nhà nhưng do mở đoàn hát và gặp tình hình sân khấu đã qua thời hoàng kim, gặp khó khăn nên phải bù lỗ riết rồi tiền cũng cạn hết. Nếu như người khác có thể mua nhà để giờ cho thuê thì giờ về già có thể hưởng. Thời ấy, tôi không nghĩ đến điểu đó mà đam mê sân khấu. Muốn có chỗ cho các cháu có nơi học nghề. Nhưng bù lại mà giờ có những lớp nghệ sĩ tài năng như Vũ Luân, Tú Sương, Trinh Trinh, Quế Trân, Lê Thanh Thảo, Tâm Tâm, Thy Trang, Linh Tý, Chấn Cường… Tôi rất vui vì sự hy sinh của mình và thấy đúng chứ không sai.
Điểu vui nhất kế tiếp là học trò mình ai nên nghề, đứa nào giờ cũng là NSƯT và sắp được phong danh hiệu NSƯT. Dù tôi có nghèo vẫn vui vì gieo được hạt mầm tốt cho sân khấu cải lương. Hạnh phúc lớn nhất của tôi là đào tạo lứa kế thừa cho sân khấu tuồng cổ.
Được biết anh vẫn đang tiếp tục công tác đào tạo lớp kế thừa cho sân khấu?
-Từ khi nhóm hoạt động lại vào dịp Trung thu năm rồi thì hầu như tuần nào cũng tập dợt với các em. Tôi thấy vẫn còn nhiệt huyết truyền nghề nhiều lắm. Các vớ Hầu nhi cứu chủ, Cóc kiện trời, Con ngựa và củ cải khổng lồ ra đời với sự hỗ trợ của ông bầu Huỳnh Anh Tuấn, Sân khấu Idecaf nên Thôi thì giờ còn sức bao nhiêu thì cố gắng truyền hết cho các em. Tôi biết hiện giờ các em khó mà sống được với nghề nhưng nếu còn đam mê là tôi dốc hết sức truyền nghề.
Chương trình kỷ niệm 55 năm theo nghề của Bạch Long Ăn cơm Tổ - Khổ vẫn cười diễn ra lúc 20 giờ ngày 7/1/2023 tại Nhà hát Thanh Niên, 4 Phạm Ngọc Thạch Q. 1, TP. HCM
Chương trình Ăn cơm Tổ - Khổ vẫn cười gồm những tiết mục gì, anh có thể bật mí?
-Chương trình gồm 5 tiết mục với 4 trích đoạn Tiết Giao đoạt ngọc, Mộc Quế Anh dâng cây, Triệu Tử Long đoạt ấu chúa, Lý Thường Kiệt và tiết mục mở màn. Tôi mời Đình Toàn đứng ra dàn dựng phần mở màn, và kết nối các tiết mục với nhau. Tiết mục này do nhạc sĩ Cao Minh Thu sáng tác nhạc. Đêm diễn có sự góp mặt của các học trò cũ hơn 20 năm trước gồm Vũ Luân, Tú Sương, Trinh Trinh, Lê Thanh Thảo, Tâm Tâm… cùng các em này như Thúy My, Tài Nhân, Kim Nhuận Phát, Bạch Luân, Khánh Tâm… Ngoài ra còn có sự góp mặt của NSƯT Kim Tử Long và Xuân Trúc.
Để thực hiện đêm diễn này, tôi hầu như sống trong tâm trạng lo lắng gần 1 tháng nay. Gần đến ngày diễn càng nôn nao đến mất ngủ. Tôi vừa vui vừa hồi hộp vì có dịp gặp lại các học trò của mình trên một sân khấu. Tôi cũng xúc động vì nhiều khán giả của đoàn Đồng Ấu ngày nào cũng đón chờ đêm diễn này.
Xin cảm ơn anh. Chúc cho chương trình thành công.
Anh Khoa