Gặp NSND Như Quỳnh, hỏi chị có phải năm xưa, do thể hiện xuất sắc vai Nết, cô gái miền quê Quan họ trong phim Đến hẹn lại lên (vai diễn sau đó giúp Như Quỳnh đoạt giải Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 3) đã tạo “đòn bẩy” để chị nhận vai nữ chính Diễm Hương trong phim Mối tình đầu? 

 

NSND Như Quỳnh trả lời, điều này nếu có cũng chỉ là thứ yếu, còn chủ yếu vẫn do đạo diễn thấy chị hợp với vai diễn này. Rồi NSND Như Quỳnh cho biết, Mối tình đầu được làm cuối năm 1976, nghĩa là sau khi nước nhà thống nhất hơn một năm. Trước thời điểm này, khi làm phim về miền Nam, về địa danh Sài Gòn thường là đề tài chiến tranh. Nay đất nước mới thống nhất, nhưng dư âm của cuộc chiến vẫn còn, nên những phim về đề tài chiến tranh vẫn được quan tâm. Nhưng phim Mối tình đầu lại làm về đề tài tình yêu, diễn ra trong bối cảnh thành phố Sài Gòn trước năm 1975 khi cuộc chiến sắp kết thúc, rõ ràng có sự đột phá lớn ở thời điểm đó. “Đọc kịch bản phim, hiểu được tính đột phá của Mối tình đầu, nên khi nhận vai diễn này, tôi tuy tự hào nhưng cũng thấy rất thách thức”- NSND Như Quỳnh chia sẻ.

 

Việc chọn Như Quỳnh, một cô gái sinh trưởng tại phố cổ Hà Nội đóng vai nữ chính phải chăng cũng là sự đột phá của Mối tình đầu? Bởi Sài Gòn và Hà Nội ngày ấy là hai đô thị khác nhau, một tấp nập ồn ào, một cổ kính trang nghiêm. Vậy Như Quỳnh có cảm được cái hồn của mảnh đất mình chưa hiểu biết nhiều, để diễn ra chất một cô gái Sài Gòn sống ở chế độ cũ trước năm 1975 trong phim Mối tình đầu? Rõ ràng đó là một thách thức.

 

NSND Như Quỳnh cho biết, Mối tình đầu là bộ phim đầu tiên chị đóng về tình yêu, với vai Diễm Hương có người yêu là sinh viên Ba Duy (NSND Thế Anh đóng). Nhưng cuộc tình không thành khi Diễm Hương buộc phải lấy tên cố vấn Mỹ (Robert Hải đóng) để cứu cha. Uất hận, Ba Duy bỏ học, lao vào bụi đời, rồi nghiện ngập cho quên mối tình đầu. May mắn, Ba Duy được chị ruột là Hai Lan (NSND Trà Giang đóng), một cán bộ hoạt động nội thành khuyên giải để không sa chân vào con đường lầm lạc. “Bộ phim có cốt truyện mạch lạc với những câu hỏi day dứt về sự lựa chọn lối sống của những người trẻ tuổi khi cuộc chiến sắp kết thúc. Nhưng để làm ra chất của câu chuyện ở thời điểm đó, đoàn làm phim phải nỗ lực rất nhiều”- NSND Như Quỳnh nhớ lại.

 

NSND Như Quỳnh kể, trước khi đóng Mối tình đầu, chị đã từng vào Sài Gòn nên ít nhiều cũng có những hiểu biết về bối cảnh phim. Lúc chuẩn bị đóng phim, các diễn viên được xem một số tư liệu về Sài Gòn cũ để trau dồi thêm kiến thức. Vậy mà đến khi làm phim, nhiều người trong đoàn vẫn không khỏi bỡ ngỡ trước nhịp sống của một đô thị hiện đại, từng được gọi là “Hòn ngọc Viễn Đông” với những chung cư cao tầng, những đường sá rộng thênh…“Thời gian đóng phim khoảng 3 tháng, nhưng chúng tôi cần nhiều hơn thế để tiếp xúc, để hiểu hơn nhịp sống lẫn con người Sài Gòn”- NSND Như Quỳnh chia sẻ. Rồi chị cho biết, những ngày ở Sài Gòn, chị có điều kiện đi một số nơi, tiếp xúc với những người dân địa phương để trau dồi thêm vốn sống. Còn đối với diễn viên Thế Anh, để đóng được vai nghiện, anh đã vào một trại cai nghiện để sống cùng người nghiện cả tháng để học họ cách “chơi” thuốc và phê thuốc. Rồi Thế Anh làm quen và đi chơi với đám thanh niên quậy phá ngoài đường phố, cùng họ “cưỡi” Honda 67 lạng lách ngoài đường phố để sau đó có thể diễn “ngọt” trong phim.

 

Đối với NSND Như Quỳnh, đóng cảnh yêu trong Mối tình đầu mà tránh những nụ hôn là điều không đơn giản. Diễn viên Thế Anh từng có lần phát bực vì Như Quỳnh quá phong kiến, luôn tránh những nụ hôn khiến anh phải hôn lên trán bạn diễn. Nhưng Như Quỳnh chia sẻ rằng, những cảnh quay đẹp trong phim cũng đủ để khán giả tin rằng đó là một tình yêu đích thực của thời điểm ấy. Và nụ hôn trong phim tuy chưa hẳn là thực, nhưng nó lại lột tả đúng với bản chất tình yêu thời bấy giờ. “Thời điểm đóng bộ phim này, tôi chưa lập gia đình. Ngoài những cảnh quay lãng mạn như khi đóng với diễn viên Thế Anh, trong phim có một cảnh quay khá bạo liệt khi Diễm Hương bị tên cố vấn Mỹ cưỡng bức. Mặc dù cảnh quay này chỉ thoáng qua, nhưng sau khi đóng xong tôi đã khóc rất nhiều”- NSND Như Quỳnh chia sẻ.

 

Sau khi bộ phim hoàn thành và được trình chiếu, Mối tình đầu đã tạo nên “cơn sốt vé” khắp ba miền. Một thời gian dài, đâu đâu người dân cũng bàn luận về bộ phim này, về tính chân thực của các vai diễn cũng như về sự lựa chọn lối sống của những người trẻ tuổi khi cuộc chiến sắp kết thúc mà bộ phim mang lại cho người xem. Đối với hai diễn viên chính Như Quỳnh và Thế Anh, họ đã thuyết phục được người xem với tư cách là những nghệ sĩ miền Bắc đã cảm được tâm hồn của miền Nam.

 

Hơn 40 năm sau giải phóng miền Nam, thành phố Sài Gòn đã đổi thay nhiều, nhưng Mối tình đầu vẫn là bộ phim đáng xem với khán giả. Sự nổi loạn của nhân vật Ba Duy trong chế độ cũ, rồi sau đó tìm ra con đường đi cho mình vẫn là thông điệp hữu ích đối với người xem, đặc biệt là khán giả trẻ hôm nay. “Có mặt sau buổi chiếu phim hôm đó, tôi có dịp được trò chuyện với người xem. Tôi vui vì những giá trị tích cực mà bộ phim mang lại đối với người xem hôm nay, dù chiến tranh đã lùi xa”- NSND Như Quỳnh cho biết.