Sau khi được đón nhận với thái độ thận trọng, dè chừng từ giới phê bình điện ảnh trong buổi đầu trình chiếu, theo cách thật khác lạ, Cruising vẫn giữ vững sức ảnh hưởng đến tận kỷ nguyên đương đại, bất kể hàng loạt đổi thay văn hóa xã hội. Bộ phim chứa đựng thứ "ma thuật" gì?

 

Tác phẩm tâm lý kinh dị của Friedkin phản ánh một lát cắt táo bạo nơi đời sống những người đồng tính tại Hoa Kỳ vào đầu thập niên 1980 - cột mốc vàng son của làn sóng nhạc disco, giai đoạn lặng yên ngắn ngủi giữa tâm bã’ trước thời khắc đại dịch HIV bùng nổ.

 

Một cảnh sát chìm dấn thân vào thế giới ngầm của những hộp đêm LGBT, mong muốn điều tra sự thật đằng sau vụ mưu sát đẫm máu mà nhóm nạn nhân đều là người đồng tính, trong khi cùng lúc phải đấu tranh với nghi hoặc giới tính của riêng anh.

 

Friedkin và hãng Warner Bros e ngại chỉ trích đến mức phải chọn cách trần tình, bằng dòng mô tả xuất hiện đầu phim (bản phát hành tại rạp): “Bộ phim này không được chủ động xây dựng nhằm đả kích cộng đồng đồng giới”. Hành động cho thấy chính phía sản xuất cũng nhận ra họ đang mô tả những vấn đề nhạy cảm ra sao.

 

Khá ngạc nhiên là đến nay, tác phẩm lại tạo dựng danh tiếng ấn tượng, biệt lập - trong lúc nền phim ảnh LGBT phát triển sôi động hơn bao giờ hết.

 

Xét tới toàn bộ những hình mẫu nhân vật đen tối, cùng phong cách artsploitation (thể loại phim nghệ thuật khêu gợi) thể hiện sống động nơi mạch truyện, Cruising vẫn làm được điều vốn thiếu vắng trong những tác phẩm LGBT kinh điển khác như Brokeback Mountain, Stranger by the Lake hay In a Year of 15 Moons. Bộ phim là một trải nghiệm vô cùng khó quên.

 

Cruising, dựa trên một quyển sách điều tra giật gân lấy cảm hứng từ chuỗi vụ án giết người nhắm vào cộng đồng LGBT, từng phải hứng chịu không ít kỳ vọng sai lệch. Chính yếu nằm ở việc, tác phẩm là một trong những dự án điện ảnh đầu tiên khai thác đề tài đồng tính được sản xuất bởi một hãng lớn của Hollywood.

 

Dẫu một vài chủ thể được gợi mở trên phim thuần chất khó chịu, gai góc, số khác mang tầng ý nghĩa sâu hơn. Chẳng hạn cách nhân vật chính Steve Burns (Al Pacino) sớm bị cuốn vào sâu bên trong những câu lạc bộ người lớn anh lui tới để ẩn mình điều tra. Trong khi một số nhà phê bình xem đây như sự biện hộ cho lối tư duy quy kết rằng sắc dục đồng giới mang tính ‘tội lỗi’, Friedkin có vẻ đơn thuần muốn phác họa trạng thái tâm lý bấp bênh ở Steve, một cảnh sát chìm phải đối diện băn khoăn đè nén về chính giá trị bản thân.

 

Cảm nhận khủng hoảng Steve trải qua trên màn ảnh, phản pháo hoàn toàn ý tưởng cho rằng quan hệ đồng giới cũng tương tự như dị giới, vốn là một sự ngộ nhận nguy hại - minh chứng qua cách truyện phim tiếp diễn và lần giở lên cao trào. Điều này, đồng thời, thể hiện ý nghĩa quan trọng nhất nơi tác phẩm.

 

Xã hội đương thời hãy còn liên tục đánh đồng văn hóa đồng tính với nền tảng tiêu chuẩn văn hóa dị tính, thứ hiện diện từ rất lâu. Mỗi thái độ, lối sống, mỗi phong trào văn hóa, gần như luôn chịu đóng khuôn vào quy chuẩn dị tính chiếm số đông. Kể cả những bước tiến nổi bật trong đấu tranh vì quyền lợi LGBT (tiêu biểu như hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới) vẫn làm dấy lên tranh cãi, lo sợ trong giới hoạt động nhân quyền khi chúng thường bị so sánh với những làn sóng xã hội dị tính.